Zo bereken je als ZZP’er je nettoloon zonder verrassingen

Als zzp’er ontdek je hier hoe je van omzet naar nettoloon rekent zonder verrassingen. Je leert kosten, belastingen (inkomstenbelasting en Zvw of Belgische sociale bijdragen en personenbelasting), reserveringen en declarabele uren slim mee te nemen. Zo stel je een passend uurtarief vast op basis van je gewenste netto, met concrete aandacht voor verschillen tussen Nederland en België.

Wat is ZZP loon en wat houd je over

Als zzp’er heb je geen loonstrook, maar wel een nettobedrag dat je privé kunt uitgeven: dat is in de praktijk je zzp loon. Je begint altijd bij je omzet exclusief btw, want btw is geen inkomen maar geld dat je int voor de Belastingdienst of FOD Financiën en later afdraagt. Van die omzet trek je je bedrijfskosten af, zoals software, materialen, vervoer en werkplek. Wat overblijft heet winst vóór belasting. Daar gaan vervolgens belastingen en sociale bijdragen vanaf: in Nederland betaal je inkomstenbelasting en een bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw, een verplichte zorgbijdrage), in België betaal je sociale bijdragen voor zelfstandigen en daarna personenbelasting. In Nederland kun je je belastbare winst vaak verlagen met ondernemersaftrek en de MKB-winstvrijstelling; dat zijn fiscale voordelen voor ondernemers.

Belangrijk is dat je daarnaast zelf reserveringen maakt voor uitgaven die een werkgever normaal regelt: pensioen, AOV (arbeidsongeschiktheidsverzekering, je inkomensbescherming bij ziekte of ongeval), vakantiegeld en een buffer voor mindere maanden en investeringen. Het bedrag dat je uiteindelijk op je privérekening overhoudt na belastingen en je eigen reserveringen is je nettoloon als zzp’er. Reken dit idealiter terug naar bedragen per maand en per uur, en houd rekening met het feit dat niet al je werkuren declarabel zijn. Door zo te kijken naar omzet, kosten, belastingen en reserveringen krijg je grip op wat je echt overhoudt en welk uurtarief daarbij past.

Verschil tussen omzet, kosten, winst en nettoloon

Omzet is het totaal aan facturen die je stuurt exclusief btw; btw is geen inkomen maar geld dat je doorstort. Kosten zijn alle zakelijke uitgaven die je maakt om te kunnen werken, zoals software, materialen, vervoer en je werkplek. Trek je die kosten af van je omzet, dan houd je winst vóór belasting over. Over die winst betaal je vervolgens inkomstenbelasting en eventuele verplichte bijdragen; wat daarna resteert is je winst na belasting.

Je nettoloon is wat je uiteindelijk privé kunt besteden: winst na belasting minus je eigen reserveringen voor pensioen, AOV, vakantiedagen, buffer en komende investeringen. In loondienst doet een werkgever dit voor je, als zzp’er regel je het zelf. Reken dit liefst terug naar bedragen per maand en per uur, zodat je weet wat werkelijk overblijft.

Belastingen en reserveringen in het kort

Als zzp’er betaal je belasting over je winst, niet over je omzet. Btw die je factureert is geen inkomen maar geld dat je doorstort. In Nederland betaal je inkomstenbelasting en de bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw, de verplichte zorgbijdrage). Je belastbare winst kan dalen door ondernemersaftrek en de MKB-winstvrijstelling. In België betaal je eerst sociale bijdragen voor zelfstandigen en daarna personenbelasting. Omdat je geen werkgever hebt die dingen voor je regelt, maak je zelf reserveringen: voor pensioen, AOV (arbeidsongeschiktheidsverzekering), vakantiedagen, scholing, btw-afdracht, grote uitgaven en een buffer voor mindere maanden.

Praktisch werkt het met potjes: zet doorlopend een vast percentage van elke factuur opzij voor belasting en bijdragen, en apart voor pensioen en buffer. Zo houd je grip op je nettoloon en voorkom je cashflowstress.

[TIP] Tip: Omzet minus kosten; reserveer btw en 35% belasting, pensioen, buffer.

Stappenplan: je ZZP nettoloon berekenen

Volg deze stappen om je zzp-nettoloon te berekenen. Je begint bij omzet en uren en eindigt met een netto bedrag per maand en per uur.

• Schat je jaaromzet exclusief btw en bepaal je declarabele uren. Houd rekening met onproductieve tijd (acquisitie, administratie, vakantie), zodat je inschatting realistisch is.
• Trek je bedrijfskosten af (software, verzekeringen, vervoer, kantoor, afschrijvingen) om tot winst vóór belasting te komen. Plan en reserveer daarnaast vaste potjes voor pensioen, AOV, vakantiedagen, scholing, btw-afdracht en een buffer.
• Reken je belastingen en bijdragen door op je winst: in Nederland inkomstenbelasting en Zvw (mogelijk verlaagd door ondernemersaftrek en MKB-winstvrijstelling), in België eerst sociale bijdragen en daarna personenbelasting. Wat overblijft na belastingen en reserveringen is je nettoloon; deel dit door 12 en door je declarabele uren voor je netto per maand en per uur.

Met dit stappenplan vertaal je je omzet naar een concreet nettoloon. Zo zie je meteen of je huidige uurtarief en planning genoeg opleveren.

Schat je jaaromzet en declarabele uren

Begin met het aantal weken dat je echt werkt en trek vakanties, feestdagen, ziekte en scholing af. Bepaal vervolgens hoeveel uren per week je gemiddeld beschikbaar bent en welk deel daarvan declarabel is, want acquisitie, administratie en reistijd tellen meestal niet mee. Kijk naar je pijplijn en eerdere jaren om je bezettingsgraad in te schatten en let op seizoensinvloeden. Bereken je omzet door je verwachte declarabele uren te vermenigvuldigen met je gemiddelde uurtarief en tel eventuele vaste prijsopdrachten erbij op.

Werk met een conservatief, realistisch en ambitieus scenario, zodat je weet waar de bandbreedte ligt. Houd rekening met uitloop en annuleringen bij projecten en pas je schatting elk kwartaal aan op basis van nieuwe informatie, zodat je planning en cashflow kloppen.

Trek bedrijfskosten en reserveringen af

Na je omzet exclusief btw trek je eerst je bedrijfskosten af. Denk aan vaste en variabele uitgaven zoals software, verzekeringen, apparatuur en afschrijvingen, telefoon en internet, werkplek of thuiswerkkosten, kilometers of ov, marketing en opleidingen. Tel kosten exclusief btw en zet btw die je int meteen apart, want dat is geen inkomen. Wat daarna overblijft is je winst vóór belasting. Vervolgens maak je reserveringen: voor inkomstenbelasting en je zorgbijdrage (Zvw) in Nederland of sociale bijdragen in België, plus pensioen, AOV, betaalde vakantiedagen, scholing, onderhoud en een buffer voor mindere maanden en grote vervangingen.

Werk met vaste percentages per factuur, zodat je cashflow stabiel blijft. Zo houd je grip op je winst en wat je uiteindelijk netto kunt uitkeren.

Reken door naar bruto en netto per maand en per uur

Begin met je jaarcijfers exclusief btw. Neem je winst vóór belasting als je zzp-bruto en deel die door 12 voor je bruto per maand. Reken vervolgens je belastingen en verplichte bijdragen door (zoals inkomstenbelasting en Zvw in Nederland of sociale bijdragen in België) en haal daarna je eigen reserveringen eraf voor pensioen, AOV, vakantiedagen en buffer. Wat resteert is je nettoloon per jaar; deel dit door 12 voor netto per maand.

Voor bedragen per uur deel je zowel je bruto als je netto jaarbedrag door je verwachte declarabele uren. Gebruik realistische declarabele uren en werk met een jaargemiddelde, zodat seizoenspieken of mindere maanden je berekening niet vertekenen. Zo zie je direct of je tarief klopt.

[TIP] Tip: Neem omzet exclusief btw, trek kosten af, reserveer 35% voor belasting.

Uurtarief bepalen op basis van gewenst nettoloon

Wil je vanuit een gewenst nettoloon je uurtarief bepalen? Reken dan stap voor stap terug van netto naar bruto en vertaal dat naar een realistisch tarief per uur.

• Start met je gewenste nettoloon per maand, reken dit om naar een jaarbedrag en tel je reserveringen erbij op (pensioen, AOV, vakantiedagen, scholing, buffer); bruteer dit vervolgens naar het benodigde bruto jaarbedrag inclusief een realistische schatting van belastingen en verplichte bijdragen (NL: inkomstenbelasting en Zvw; BE: sociale bijdragen en personenbelasting).
• Deel het bruto jaarbedrag door je verwachte declarabele uren om je minimale uurtarief exclusief btw te krijgen; gebruik een haalbare bezettingsgraad, want niet alle uren zijn facturabel (sales, administratie, ziekte, verlof).
• Voeg een opslag toe voor onbetaalde uren, risico en groei: marge voor leegloop en ziekte, indexatie en investeringen; rond af op een marktconforme prijs en toets aan je ervaring, specialisatie en positionering.

Zo kom je tot een onderbouwd uurtarief dat je gewenste nettoloon dekt. Evalueer dit minimaal jaarlijks of bij wijzigingen in kosten, fiscale regels of marktomstandigheden.

Terugrekenen van netto naar uurtarief

Begin bij het nettobedrag dat je elke maand wilt overhouden en vermenigvuldig dat naar een jaarbedrag. Tel daar je eigen reserveringen bij op voor pensioen, AOV, vakantiedagen, scholing en een buffer, zodat je totale privédoel is afgedekt. Brutoëer dit vervolgens door een realistische schatting van belasting en verplichte bijdragen toe te voegen, zoals inkomstenbelasting en Zvw in Nederland of sociale bijdragen en personenbelasting in België.

Het resultaat is het bruto jaarbedrag dat je moet verdienen exclusief btw. Deel dit door je verwachte declarabele uren per jaar om je minimale uurtarief te krijgen. Check of je aannames kloppen voor bezettingsgraad, onbetaalde uren en risico’s en voeg waar nodig wat marge toe voor leegloop en indexatie.

Opslag voor onbetaalde uren, risico en groei

Je uurtarief moet meer dekken dan alleen het bedrag dat nodig is voor je nettoloon en belastingen. Reken een opslag voor onbetaalde uren zoals acquisitie, administratie, reistijd, ziekte en scholing; als je bijvoorbeeld 60% van je tijd declarabel bent, moet je tarief ruwweg 1/0,6 keer zo hoog zijn om hetzelfde netto te halen. Voeg een risicopremie toe voor uitval, debiteurenrisico en garantie- of herstelwerk, plus een groeimarge voor marketing, tools, opleiding en innovatie.

Neem daarnaast ruimte voor prijsstijgingen en indexatie, zodat je tarief houdbaar blijft. Bepaal per branche en fase hoeveel opslag je nodig hebt, test dit in je offertes en herbereken periodiek op basis van echte cijfers.

[TIP] Tip: Uurtarief = netto jaarwens x 2 / factureerbare uren per jaar.

Belasting en sociale bijdragen: Nederland VS België

Onderstaande tabel vergelijkt de belangrijkste belasting- en bijdrageverschillen voor zelfstandigen in Nederland en België en laat zien wat dat betekent voor je zzp nettoloon en uurtarief.

Kort gezegd: Nederland biedt meer specifieke ondernemersaftrekken en lagere sociale lasten, terwijl België hogere sociale bijdragen en striktere voorafbetalingen kent. Reken je gewenste nettoloon daarom land-specifiek door en pas je uurtarief hierop aan.

In Nederland bereken je je nettoloon vanuit je winst uit onderneming: je betaalt inkomstenbelasting in schijven en daarnaast een inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zorgverzekeringswet. Je belastbare winst kan dalen door ondernemersaftrek (zoals zelfstandigenaftrek en startersaftrek) en de MKB-winstvrijstelling, waardoor je effectieve belastingdruk lager uitvalt. Btw die je factureert draag je periodiek af, tenzij je onder een kleineondernemersregeling valt. Je kunt via een voorlopige aanslag maandelijks of per kwartaal betalen, wat helpt om cashflow te plannen. In België loopt het anders: je betaalt eerst sociale bijdragen als zelfstandige via je sociaal verzekeringsfonds, berekend op je netto-beroepsinkomen, en daarna personenbelasting met progressieve schijven.

Ook hier draag je btw af, met een vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen als je omzet laag is, en werk je vaak met voorafbetalingen om verhogingen te vermijden. In beide landen beïnvloeden aftrekposten, regelingen en betaalmomenten direct wat je privé overhoudt, dus reken je scenario’s land-specifiek door en zet structureel geld opzij voor belastingen én je eigen potjes. Zo stuur je bewust op een uurtarief dat je gewenste nettoloon echt waarmaakt.

Nederland: inkomstenbelasting, ZVW en ondernemersaftrek

Als zzp’er betaal je inkomstenbelasting over je winst uit onderneming, na aftrek van zakelijke kosten. De belasting werkt met schijven en wordt verlaagd door heffingskortingen. Daarnaast betaal je een inkomensafhankelijke bijdrage voor de Zorgverzekeringswet (Zvw) over je winst, tot een jaarlijks maximum; dit loopt via je aangifte en vaak via een voorlopige aanslag. Ondernemersaftrek kan je belastbare winst verder verlagen.

Denk aan zelfstandigenaftrek en startersaftrek als je aan het urencriterium voldoet, en aan de MKB-winstvrijstelling die een percentage van je winst na aftrekposten vrijstelt. Door deze posten slim mee te nemen in je begroting zie je sneller wat je bruto moet verdienen om je gewenste nettoloon te halen en voorkom je verrassingen bij de aanslag.

België: sociale bijdragen en personenbelasting

Als zelfstandige in België betaal je eerst sociale bijdragen via je sociaal verzekeringsfonds. Die bijdragen zijn een percentage van je netto-beroepsinkomen, met wettelijke minima en maxima, en je betaalt ze meestal per kwartaal op basis van een raming, waarna een regularisatie volgt zodra je definitieve inkomen bekend is. Daarna komt de personenbelasting met progressieve schijven en gemeentebelasting; je belastbare basis is je netto-beroepsinkomen na aftrek van beroepskosten, via een kostenforfait of werkelijke kosten.

Voorafbetalingen verlagen of vermijden een vermeerdering en helpen je cashflow te spreiden. Btw staat hier los van en draag je periodiek af. Door bijdragen, aftrekbare kosten en voorafbetalingen slim te plannen, zie je sneller wat je netto overhoudt en welk uurtarief daarbij past.

Praktische verschillen die je tarief en nettoloon beïnvloeden

Wat je netto overhoudt hangt in Nederland en België van andere knoppen af. In Nederland reken je eerst inkomstenbelasting en Zvw over je winst, met ondernemersaftrek en MKB-winstvrijstelling die je grondslag verlagen; betalingen verlopen vaak via voorlopige aanslagen. In België betaal je eerst sociale bijdragen via je sociaal verzekeringsfonds op een raming en daarna personenbelasting, vaak met voorafbetalingen om vermeerderingen te vermijden.

Ook de btw-regels verschillen praktisch: in Nederland kun je onder de kleineondernemersregeling vallen, in België bestaat een vrijstelling voor kleine ondernemingen; beide beïnvloeden je cashflow en administratielast. Verder spelen gemeentebelastingen in België mee en is de aftrekbaarheid van bepaalde kosten anders. Door deze land-specifieke elementen in je uurtarief te verwerken voorkom je verrassingen in je nettoloon.

Veelgestelde vragen over zzp loon berekenen

Wat is het belangrijkste om te weten over zzp loon berekenen?

Je zzp-loon is wat je privé overhoudt na omzet min kosten, reserveringen en belastingen. Maak onderscheid tussen omzet, bedrijfskosten, winst, bruto- en nettoloon. Houd rekening met BTW, inkomstenbelasting/ZVW (NL) of sociale bijdragen/personenbelasting (BE).

Hoe begin je het beste met zzp loon berekenen?

Begin met een jaarplanning: schat omzet en declarabele uren. Bepaal vaste/variabele kosten en reserveringen (belasting, pensioen, buffer). Bereken winst, verdeel naar maanden, en reken door naar bruto en netto per uur en maand.

Wat zijn veelgemaakte fouten bij zzp loon berekenen?

Veelgemaakte fouten: omzet verwarren met loon, btw meerekenen, onbetaalde uren en downtime vergeten, te lage reserveringen voor belasting/ZVW of sociale bijdragen, geen pensioen/verzekering opnemen, geen opslag voor risico en groei, en maand- versus jaarberekeningen overslaan.